Bildiri 7
1–4 Mayıs 2025 tarihleri arasında Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen VIII. International Science, Culture and Education Congress (INCES) kapsamında, proje araştırmacımız Dr. Öğr. Üyesi Hasan Kütük, "Genç Araştırmacılarda Belirsizliğe Tahammülsüzlük ve Mental İyi Oluş: Güncel Bir Bakış" başlıklı bildirimizin sözlü sunumunu gerçekleştirdi.
Sunumda, akademik yolculuğun başındaki genç araştırmacıların karşılaştığı belirsizliklerin ve bu belirsizliklere tahammülsüzlüğün ruhsal iyilik halleri üzerindeki etkileri ele alındı. Özellikle finansal güvencesizlik, kadro belirsizliği ve yoğun rekabet ortamı gibi stres faktörlerinin, belirsizliğe tahammülsüzlüğü yüksek bireylerde tükenmişlik ve kaygı düzeylerini artırabildiği vurgulandı.
Çalışmamız, COST-ReMO (Researcher Mental Health Observatory) aksiyonu kapsamında ve TÜBİTAK destekli bir uluslararası iş birliği projesi çerçevesinde yürütülmektedir. Bulgular, genç araştırmacıların belirsizlikle daha sağlıklı başa çıkabilmesi için destekleyici psiko-eğitim programları ve yapısal reformların önemine dikkat çekmektedir.
Bu araştırma, yalnızca bireysel müdahaleler değil, aynı zamanda akademik politikaların ve istihdam süreçlerinin yeniden yapılandırılması gerektiğini de ortaya koymaktadır. Genç araştırmacıların ruh sağlığını korumak, sürdürülebilir bilimsel üretkenlik için temel bir gereklilik olarak değerlendirilmelidir.
Bu bağlamda, çalışmamız hem bireysel hem kurumsal düzeyde sürdürülebilir akademik yaşam için ruh sağlığının korunmasının gerekliliğine dikkat çekmektedir. Bu anlamlı süreçte emeği geçen tüm ekip arkadaşlarımıza ve destek veren herkese teşekkür ederiz.
Bildiri Özeti: Günümüzde pek çok birey lisans eğitimini tamamladıktan sonra yükseköğrenim süreçleri ile eğitim hayatına devam etmektedir. Yükseköğrenim süreci ile birlikte araştırmacı kimliğine bürünme ve akademik kariyer yapma konusunda motivasyon yükselebilmektedir. Akademik kariyer süreci; yüksek rekabet, belirsizlik ve geleceğe yönelik öngörülemeyen koşullar nedeniyle özellikle genç araştırmacılar üzerinde çeşitli psikolojik sorunları beraberinde getirebilmektedir. Genç araştırmacılar üzerinde yürütülen araştırmalar bu süreçte yaşanılan sorunlardan birinin de belirsizliğe tahammülsüzlük olduğunu göstermektedir. Belirsizliğe tahammülsüzlük, belirsiz ya da muğlak durumlara karşı gösterilen olumsuz bilişsel, duygusal ve davranışsal tepkileri ifade etmektedir. Bu çalışmanın amacı, genç araştırmacılarda belirsizliğe tahammülsüzlüğün ruh sağlığına etkilerine dair güncel araştırmaların bulgularını incelemek ve bu araştırmalardan hareketle değişkenler arası ilişkiyi ortaya koymaktır. Genç araştırmacılar akademik kariyerlerine başladıklarında finansal güvence eksiklikleri, alan içerisindeki yoğun rekabet ya da istihdam edilebilecekleri kadrolara ilişkin belirsizlik gibi çeşitli stres faktörleriyle karşı karşıya kalabilirler. Özellikle belirsizliğe tahammülsüzlük düzeyi yüksek olan genç araştırmacıların bu gibi durumlar karşısında mental iyi oluş düzeyleri etkilenebilmektedir. Araştırmalar genç araştırmacıların yaşadığı kariyer kaygısı, tükenmişlik ya da mental iyi oluşla ilgili sorunların temelinde belirsizliğe tahammülsüzlük kavramının yer alabileceğine vurgu yapmaktadır. Belirsizliğe tahammülsüzlüğü yüksek olan bireylerin akademik belirsizlikler ve ülkemizde sürekli değişen akademik koşullara uyumla ilgili baş etme becerilerinin düşük olduğu söylenebilir. Ülkemizde anlık olarak değişebilen akademik standartların da belirsizliğe tahammülsüzlük yaşayan genç araştırmacılarda mental iyi oluşu olumsuz etkilediği düşünülmektedir. Bu çalışma COST-ReMO (Researcher Mental Health Observatory) aksiyonu çerçevesinde ve TÜBİTAK tarafından desteklenen uluslararası iş birlikli bir proje kapsamında gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın sonuçları, genç araştırmacılara yönelik mental iyi oluşu ve belirsizliği yönetme becerilerinin geliştirilmesini destekleyecek programların geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Bulgular, belirsizliğe karşı daha sağlıklı baş etme becerilerinin desteklenmesi gerektiğini göstermektedir. Bu doğrultuda, psikoeğitim programları ve profesyonel psikolojik müdahaleler bireysel düzeyde fayda sağlayabilir. Akademik kariyere ilişkin politikaların düzenlenmesi, çalışma ortamların yapılandırılması ve kadro istihdamlarına ilişkin düzenlemeler de yapısal reformlar olarak belirsizliğe tahammülsüzlüğü düşürerek mental iyi oluşu koruyabilir.
Bu çalışma, TÜBİTAK tarafından 123K277 proje numarasıyla desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Genç Araştırmacılar,Mental İyi Oluş,COST ReMO
